Z jakich elementów składa się więźba dachowa?
Więźba dachowa to drewniana konstrukcja, na której spoczywa cały ciężar dachu. Musi być wykonana precyzyjnie i w przemyślany sposób, aby właściwie spełniać swoją odpowiedzialną funkcję. W Polsce do wyrobu więźby wykorzystuje się zwykle tarcicę suszoną z drewna iglastego, które jest mocne i łatwe w obróbce. W dobrym tartaku można kupić gotową więźbę dachową – wykonaną pod wymiar i zaimpregnowaną.
W zależności od kształtu i rozmiarów dachu, wykonuje się trzy podstawowe rodzaje więźby: krokwiową, krokwiowo-jętkową i płatwiowo-kleszczową. Każdy typ ma swoje charakterystyczne elementy, ale są części konstrukcji, które musi posiadać każdy dach. Elementy wspólne dla wszystkich rodzajów więźby to:
- Murłaty – grube, zwykle kwadratowe w przekroju belki, ułożone na ścianie nośnej;
- Belki stropowe – belki biegnące prostopadle do murłat, w poprzek dachu;
- Krokwie – belki biegnące skośnie od murłaty i łączące się w pary u szczytu dachu (na tzw. kalenicy);
- Łaty i kontrłaty – lżejsze elementy więźby, przybijane lub przykręcane do krokwi, aby wzmocnić konstrukcję dużego dachu i ułatwić jego wentylację.
Inne elementy konstrukcyjne według rodzaju więźby dachowej
Więźba krokwiowa, jako najprostsza, składa się z elementów wymienionych wyżej, czasem nie wymaga stosowania łat i kontrłat. Dwa kolejne rodzaje więźby są już bardziej skomplikowane i wymagają dodatkowych umocnień.
Więźba krokwiowo-jętkowa jest wzbogacona o jętki, czyli poziome belki spinające pary krokwi w ok. 1/3 odległości od kalenicy. Czasami taką konstrukcję wzmacnia się dodatkowo wiatrownicą, czyli ukośną deską, łączącą kilka sąsiadujących ze sobą krokwi.
Więźba płatwiowo-kleszczowa jest najbardziej skomplikowana i stosuje się ją w przypadku wielkopowierzchniowych dachów spadowych. Krokwie są tutaj dodatkowo podparte poziomymi belkami (płatwiami), stojącymi na słupach. Dzięki temu duża część ciężaru dachu jest przeniesiona na strop. Płatwie i słupy są połączone prostopadle i wzmocnione ukośnymi belkami, tzw. mieczami. Biegnące równolegle słupy łączy się kolejnymi poziomymi belkami, które nazywają się kleszcze.
To podstawowe elementy, z których można zbudować konstrukcję pod dach. Istnieją jeszcze inne, rzadziej spotykane, choć często bardzo ważne części więźby, takie jak krzyżulce, podciągi, zastrzały itd. W tartaku Iskra w Drołtowicach wykonujemy wszystkie elementy więźby według dostarczonego projektu. Zapraszamy do współpracy!
