Sęki w drewnie. Czym są i jak powstają?

Drewno to szeroko wykorzystywany surowiec, niezbędny do wykonywania rozmaitych konstrukcji budowlanych, używany przy pracach stolarskich oraz w meblarstwie, a także będący materiałem przydatnym przy produkcji wszelkiego rodzaju wyrobów codziennego użytku od elementów dekoracyjnych po akcesoria kuchenne. Nim będzie się ono nadawało do dalszej obróbki, musi jednak trafić do tartaku, który opuszcza zwykle w postaci tarcicy suszonej. We Wrocławiu jest ona dostępna w Tartaku Iskra z Drołtowic. Warto jednak pamiętać, że naturalne pochodzenie drewna sprawia, iż zawiera ono także takie fragmenty jak sęki. Przekonajmy się, czym one są i sprawdźmy, kiedy trzeba ich unikać.

 

Co trzeba wiedzieć o sękach?

Sęki powstają podczas naturalnego rozwoju drzewa, które wypuszcza gałęzie i pędy odchodzące od pnia. Dla utrzymania transportu substancji odżywczych muszą one być połączone z poszczególnymi tkankami rośliny. Po uschnięciu gałęzi miejsca te pozostają jednak w strukturze pnia i są przykrywane kolejnymi przyrostami rocznymi. Zależnie od sytuacji zarośnięte sęki mogą mieć różną postać – często obejmują również niewielką pozostałość odłamanej gałęzi tzw. tylec. Wyróżnia się ich rozmaite kategorie związane z wielkością. Najmniejsze to sęki szpilkowe, odrobinę większe od nich są sęki perłowe oraz ołówkowe. Poza nimi występują sęki małe, średnie i duże. Choć sęki mogą prezentować się ciekawie, jeżeli chodzi o wygląd, uznaje się je za wadę drewna, która zwykle przesądza o obniżeniu jakości drewna i zaliczeniu go do niższej klasy.

 

Jak sęki wpływają na parametry drewna?

Występowanie sęków obniża wytrzymałość drewna w stopniu uzależnionym od ich wielkości i charakteru. W przypadku elementów poddawanych obciążeniom unika się więc drewna zawierającego sęki. Mogą one jednak być niezwykle pożądane w zastosowaniach dekoracyjnych. Boazerie czy meble wykonane z drewna zawierającego sęki mogą prezentować się ciekawie i być uznawane za ładne.

 

Kiedy unikać drewna z sękami?

Warto zwrócić uwagę na to, czy w danym przypadku obecność sęków może wpłynąć na funkcjonalność wyrobu. W przypadku konstrukcji budowlanych, gdzie istotna jest wytrzymałość materiału, lepiej unikać drewna z sękami. Podobnie w przypadku mebli, które mają być poddawane dużym obciążeniom, takim jak stoły czy krzesła. W przypadku elementów dekoracyjnych czy mebli, gdzie wytrzymałość nie odgrywa kluczowej roli, obecność sęków może dodać uroku i nie jest problemem.

 

Drewno bez sęków – czy warto?

Drewno bez sęków jest bardziej jednorodne i wytrzymałe, co sprawia, że jest cenione w produkcji mebli czy konstrukcji budowlanych. Jednakże, jego pozyskanie jest trudniejsze i często droższe. Warto więc rozważyć, czy w danym przypadku drewno bez sęków jest niezbędne, czy też można zastosować materiał z sękami, który może być tańszy i równie efektowny wizualnie.

 

Sęki a suszenie drewna

Suszenie drewna ma na celu zmniejszenie wilgotności materiału, co wpływa na jego właściwości mechaniczne oraz odporność na działanie czynników atmosferycznych. W przypadku drewna zawierającego sęki, suszenie może prowadzić do powstawania pęknięć wokół tych miejsc. Dlatego ważne jest, aby odpowiednio dobrać parametry suszenia, takie jak temperatura czy czas, aby zminimalizować ryzyko uszkodzenia drewna.

Podsumowując, sęki są naturalną cechą drewna, która może wpłynąć na jego wytrzymałość i estetykę. W przypadku konstrukcji budowlanych czy mebli poddawanych dużym obciążeniom, warto unikać drewna z sękami. Jednakże, w przypadku elementów dekoracyjnych czy mebli, gdzie wytrzymałość nie odgrywa kluczowej roli, obecność sęków może dodać uroku i nie jest problemem. Ważne jest również odpowiednie suszenie drewna zawierającego sęki, aby uniknąć pęknięć i uszkodzeń materiału.

sęki w drewnie